WITAMINA B3 (NIACYNA)

W organizmie człowieka witamina B3 (niacyna, witamina PP) jest niezbędna dla wielu procesów życiowych, w tym produkcji energii, syntezy niektórych hormonów i DNA, metabolizmu węglowodanów, tłuszczów, cholesterolu i białek, a także wzrostu tkanek organizmu. Może być ona, w przeciwieństwie do innych witamin z grupy B, produkowana w organizmie z podstawowego aminokwasu, tryptofanu. Są to jednak niewielkie ilości i jej najważniejszym źródłem powinno być pożywienie. Należy również pamiętać, że tryptofan należy do aminokwasów egzogennych, czyli takich, które nie mogą być syntetyzowane w organizmie, lecz muszą zostać dostarczone w pożywieniu.

W suplementacji niacyna występuję w trzech formach, tj. jako: kwas nikotynowy, amid kwasu nikotynowego oraz heksanikotynian inozytolu, z czego to ten pierwszy cechuje się najlepszą biodostępnością. Kwas nikotynowy chroni przed chorobami sercowo-naczyniowymi. Kwas nikotynowy i jego amid, chociaż mają takie same właściwości witaminowe, różnią się zasadniczo działaniem na naczynia krwionośne i gospodarkę lipidową: kwas nikotynowy rozszerza naczynia krwionośne, w tym również wieńcowe serca oraz obniża poziom cholesterolu i lipidów w osoczu, a efektu tego nie wykazuje amid kwasu nikotynowego. Witamina B3 w tej postaci ma jedno działanie niepożądane, które może wprawiać w zakłopotanie w towarzystwie - może powodować na twarzy rumieniec lub zaczerwienienie, w rzadszych wypadkach świąd. Objaw znany jako „niacynowy rumieniec" lub „flushing”, występuje jednak u osób, które przyjmują bardzo wysokie dawki kwasu nikotynowego i może utrzymywać się maksymalnie do godziny. Nie jest to niebezpieczne, jedynie nieestetyczne i zazwyczaj efekt ten nie występuje przy stopniowym wdrożeniu niacyny do diety przez okres kilku tygodni. Jak mówią naukowcy z Orthomolecul.org- zespołu badawczego ds. żywienia powołanego przez Linusa Paulinga -  rumieniec oznacza, że lek działa, więc nie jest to wcale objaw niepożądany i pojawia się w wyniku rozszerzenia tętnic.

Na polepszenie wchłaniania witaminy B3 wpływają: witaminy z grupy B, witamina C, fosfor oraz chrom.

Źródłem witamy B3 są: drożdże, orzeszki ziemne, otręby pszenne, ryby, nabiał (w tym odtłuszczone mleko), fasola, groch, soja, migdały, grzyby, suszone brzoskwinie i mąka z pełnego przemiału, chude mięso, kasz gryczana, grzyby, pomidory.

Funkcje witaminy B3:

Niedobory witaminy PP powodują pelagrę. Skrót PP pochodzi od pierwotnej anglojęzycznej nazwy "Pellagra-Preventing factor". Niacyna jest niezwykle skuteczna w obniżaniu poziomu cholesterolu (LDL) we krwi, poprzez ograniczanie jego produkcji w wątrobie. Dodatkową zaletą tej witaminy jest podnoszenie poziomu dobrego cholesterolu HDL. Niacyna oddziałuje również korzystnie na system nerwowy i stan psychiczny człowieka. Rzeczywiście, koi ona nerwy, ułatwia sen, zapewnia spokój psychiczny. Dzięki temu jest stosowana w leczeniu zaburzeń psychicznych, a szczególnie schizofrenii. Niedobór witaminy B3 często jest bowiem rozpoznawany jako stan schizofreniczny, jeśli większość dolegliwości objawia się jako psychicznych w przebiegu niedoboru. Niacyna zwiększa przepływ krwi w zaburzeniach układu krążenia, takich jak choroba Raynauda. Niacyna zwiększa wrażliwość na insulinę i jej wydzielanie. Chroni również komórki produkujące insulinę w trzustce przed różnymi czynnikami, w tym reakcjami autoagresyjnymi i wolnymi rodnikami. Niacyna jako składnik dwóch ważnych koenzymów: NAD i NADP , które w połączeniu z białkami tworzą enzymy oksydoreduktazy, uczestniczy w metabolizmie białka, tłuszczu i węglowodanów oraz utlenianiu komórkowym. Z tego powodu niacyna jest niezbędna podczas zachodzących procesów fizjologicznych mięśni, mózgu oraz całego układu nerwowego. Ponadto, niektóre choroby ośrodkowego układu nerwowego (szczególnie encefalopatia u alkoholików), korzystnie reagują na leczenie dużymi dawkami (ok. 1 g dziennie) kwasu nikotynowego.

Witamina B3:

- przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego,
- pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego,
- pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych,
- pomaga w utrzymaniu prawidłowego stanu błon śluzowych,
- pomaga zachować zdrową skórę,
- przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia.

Wskazania do suplementacji witaminy B3:

- wysoki poziom LDL, niski poziom HDL,
- przy leczeniu pelagry,
- przy zaburzeniach układu krążenia czy układu nerwowego,
- bóle menstruacyjne, nieregularne menstruacje,
- problemy skórne,
- bóle migrenowe, zawroty głowy w syndromie Meniera,
- niektóre rodzaje cukrzycy.