WITAMINA A

Termin witamina A odnosi się do kilku substancji o analogicznej budowie, które odznaczają się podobną aktywnością. Największą aktywność biologiczną wykazuje all-transretinol. Jest on najczęściej stosowany w postaci estrów takich jak octan i palmitynian. Dzienne zapotrzebowanie organizmu człowieka na witaminę A wynosi około 750 μg i jest większe u kobiet w ciąży, w okresie laktacji, a także u dzieci w okresie wzrostu. Głównym źródłem retinoidów pochodzących z diety są estry znajdujące się w produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego. Źródłem retinolu może być również β–karoten (prowitamina A) wprowadzany do organizmu z roślinnymi produktami spożywczymi. β–karoten należy do grupy związków określanych mianem karotenoidów. Są to naturalne barwniki zajmujące po chlorofilu czołowe miejsce wśród barwników roślinnych. β-karoten, z wszystkich barwników roślinnych jest najłatwiej przekształcany w witaminę A. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, iż β–karoten wykazuje tylko jedną szóstą aktywności retinolu. Niedobór witaminy A pojawia się najczęściej w wyniku niedostatecznej podaży retinoidów z pokarmem lub podczas upośledzonego wchłaniania z przewodu pokarmowego. Niedobór ten może być także konsekwencją długotrwałego głodzenia oraz uszkodzenia wątroby. Witamina A jest w 90% magazynowana w wątrobie, dlatego objawy jej niedoboru pojawiają się zazwyczaj dopiero po kilku miesiącach.

Funkcje:

Witamina A dobrze wnika w warstwę rogową naskórka, a w niewielkim stopniu nawet dostaje się do skóry właściwej i tkanki podskórnej. Przyspiesza ona odnowę naskórka, wykazując działanie normalizujące w procesach różnicowania keratynocytów (komórkach nabłonka), wpływają na funkcje regulacyjne skóry. Retinoidy wywierają wpływ na takie procesy jak synteza białek, metabolizm komórkowy i podziały komórkowe. W naskórku witamina A może wpływać na wydzielanie czynników transkrypcyjnych oraz czynników wzrostu. Wskutek poprawy struktury warstwy rogowej dochodzi do wzmocnienia funkcji ochronnej naskórka i zmniejszenia przeznaskórkowej utraty wody. W warstwach skóry właściwej witamina A zwiększa wytwarzanie kolagenu i elastyny. Retinoidy zabezpieczają powstały kolagen przed degradacją. Stymulują również reakcję przekształcenia fibroblastów o niskiej aktywności w komórki odznaczające się stosunkowo dużą produkcją kolagenu. Wzrost liczby i aktywności fibroblastów wpływa pozytywnie na stan tkanki łącznej skóry właściwej, poprawę jędrności, elastyczności oraz nawilżenie skóry. Retinoidy regulują pracę gruczołów łojowych, przyspieszają gojenie się uszkodzeń naskórka, mają zastosowanie w licznych problemach skórnych, takich jak: atopowe zapalenie skóry (AZS), łuszczyca, trądzik oraz stany trądzikopodobne, fotostarzenie, zaburzenia rogowacenia skóry.
Witamina A jest niezbędna w prawidłowym mechanizmie widzenia związanym z rodopsyną, która jest światłoczułym barwnikiem znajdującym się w pręcikach siatkówki oka. Udział retinolu w procesie widzenia polega na utlenieniu go, a następnie przekształceniu w cis- retinal, który w siatkówce oka z białkiem opsyną tworzy rodopsynę. Rodopsyna po absorpcji światła rozpada się na opsynę i trans-retinal, co powoduje powstanie impulsu nerwowego. Retinoidy są również naturalne stosowane w leczeniu ślepoty zmierzchowej tzw. kurzej ślepoty.
Retinoidy wpływają na wzrost kości, paznokci i włosów. Biorą udział w tworzeniu szkliwa nazębnego i właściwego rozstawienia uzębienia. Warunkują również prawidłowy rozwój komórek rozrodczych, pobudzają wzrost młodych organizmów, przez co określane są mianem witaminy wzrostowej. 
Witamina A pomaga w utrzymaniu prawidłowej czynności układu immunologicznego, między innymi poprzez pobudzanie wytwarzania limfocytów T i B.

Witamina A:

- przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu żelaza,
- pomaga w utrzymaniu prawidłowego stanu błon śluzowych,
- pomaga zachować zdrową skórę,
- pomaga w utrzymaniu prawidłowego widzenia,
- pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego,
- odgrywa rolę w procesie specjalizacji komórek.

Wskazania do suplementacji witaminy A:

- ślepota zmierzchowa,
- wysuszenie spojówek,
- choroby skóry z nadmiernym rogowaceniem i łuszczeniem naskórka, rybia łuska, łuszczyca, łysienie plackowate, łojotok i zapalenie łojotokowe skóry, trądzik pospolity itd.,
- przewlekłe nieżyty dróg oddechowych i przewodu pokarmowego,
- choroby wątroby i dróg żółciowych,
- okres wzmożonego wzrostu,
- niedobór żelaza.