ŻELAZO

Żelazo jest minerałem niezbędnym do funkcjonowania całego organizmu i ma decydujące znaczenie dla życia człowieka. Jest jednym z mikroelementów, którego pula w organizmie wynosi od 4 do 5 g.

Funkcje żelaza:

Żelazo w naszym organizmie wchłaniane jest w dwunastnicy. Następnie we krwi wiąże się z transferyną- białkiem, które transportuje żelazo do szpiku kostnego, śledziony i wątroby. Większość żelaza, bo około 70% występuje w hemoglobinie– białku, które jest jednocześnie czerwonym barwnikiem krwi. Hemoglobina uczestniczy w transporcie tlenu z płuc do tkanek organizmu oraz w transporcie dwutlenku węgla z tkanek do płuc. Pierwiastek ten wchodzi także w skład wielu enzymów, od których zależy wytwarzanie energii, metabolizm, synteza DNA oraz sprawne funkcjonowanie układu odpornościowego. Poza tym żelazo jest składnikiem mioglobiny– białka występującego w mięśniach i zbliżonego w budowie chemicznej do hemoglobiny, które umożliwia mięśniom pobieranie z krwi niezbędnego do ich pracy tlenu. Niedobory żelaza, nawet najmniejsze, prowadzą do anemii i nadmiernie obfitych menstruacji, problemów z przyswajaniem wiedzy, osłabienia układu immunologicznego i obniżenia poziomu sprawności fizycznej. Wynika to z zaburzeń w transporcie tlenu do tkanek oraz z dysfunkcji działania wielu enzymów.

Żelaza w większości pokarmów jest mało lub jest ono słabo przyswajalne. Najwięcej tego składnika mineralnego znajduje się w podrobach, zwłaszcza w wątrobie; w czerwonym mięsie; nasionach roślin strączkowych, natce pietruszki czy jajach. W produktach spożywczych żelazo występuje w dwóch formach : hemowej – głównie w żywności pochodzenia zwierzęcego i niehemowej – w produktach roślinnych. Absorpcja żelaza niehemowego, które jest znacznie gorzej wchłaniane od hemowego, w bardzo dużym stopniu zależy od składu diety. Obniżają ją fityniany, szczawiany, taniny, fosforany, zasadowe ph, wapń i niektóre białka roślinne. Przyswajanie zwiększa natomiast witamina c, białka mięśniowe czy niektóre aminokwasy. Jeśli chodzi o wielkość wchłaniania żelaza niehemowego z produktów roślinnych to jest ona bardzo mała i wynosi przykładowo 1% ze szpinaku czy do 5% z chleba pszennego. Natomiast z mięsa, gdzie występuje głównie w postaci hemowej wykorzystanie żelaza sięga 20%. Co ciekawe wchłanianie żelaza nie zależy tylko od diet, ale również od potrzeb organizmu.

Żelazo:

- pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych,
- przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego,
- pomaga w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny,
- pomaga w prawidłowym transporcie tlenu w organizmie,
- pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego,
- przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia,
- odgrywa rolę w procesie podziału komórek.

Wskazania do suplementacji żelaza:

- anemia z niedoboru żelaza,
- przy zaburzonej syntezie kolagenu, neuroprzekaźników w mózgu oraz DNA,
- przy upośledzonym funkcjonowaniu układu mięśniowego,
- osłabienie, zmęczenie,
- ciąża,
- obfite menstruacje,
- nadmierna utrata krwi wskutek różnych chorób,
- zespół „niespokojnych nóg”.